پایگاه صهیون‌پژوهی خیبر، یکی از مهمترین مسائلی که امروزه درخصوص تقابل میان جمهوری اسلامی‌ایران و رژیم صهیونیستی مطرح است، رویکرد تمدنی است. در واقع، کارشناسان و ناظران صحنه سیاسی بر این باورند که مقابله و مواجهه با رژیم صهیونیستی و حتی غرب نباید منحصر در رویکرد سیاسی باشد.
به عقیده کارشناسان و ناظران عرصه سیاسی، مواجهه و مقابله با رژیم صهیونیستی و کشورهای غربی باید با رویکرد تمدنی صورت پذیرد، چراکه این رویکرد، یک رویکرد فراگیر بوده و همچون رویکرد سیاسی تک‌بُعدی نیست. به اعتقاد کارشناسان، این رویکرد می‌تواند تأثیر زیادی در به چالش کشیدن تمدنی و ریشه‌ای صهیونیست‌ها و غربی‌ها باشد.
برای بررسی بیشتر این موضوع و نوع مواجهه و مقابله تمدنی میان جمهوری اسلامی‌ایران و رژیم صهیونیستی و غرب، خبرنگار پایگاه صهیون‌پژوهی خیبر گفتگویی را با حجت الاسلام دکتر حبیب الله بابایی، مدیر مرکز مطالعات تمدنی دفتر تبلیغات اسلامی ترتیب داده است که مشروح آن را مطالعه می‌کنید؛
*درحال حاضر ما شاهد وجود نبرد تمدنی میان جمهوری اسلامی‌ایران و رژیم صهیونیستی هستیم، زیرا گفته می‌شود که این تقابل میان دو طرف نباید صرفا منحصر در عرصه سیاسی باشد. دیدگاه شما در این خصوص چیست؟
کسانی که بحث «رویکرد تمدنی» را مطرح می‌کنند در واقع می‌خواهند بر این مسأله تأکید داشته باشند که رژیم صهیونیستی در منطقه نه از یک دولت که از تمدنی به نام تمدن یهود و یا حتی تمدن غرب، نمایندگی می‌کند. این بدان معناست که برخورد میان جمهوری اسلامی‌ایران و رژیم صهیونیستی و یا برخورد میان رژیم صهیونیستی و لبنان و حزب‌الله صرفا برخورد میان دو دولت در حوزه‌های سیاسی و نظامی‌نیست بلکه برخوردهای به نوعی «پارادایمیک» است.
نکته دیگر در خصوص «رویکرد تمدنی» این است که در این نوع رویکرد، صرفا برخورد سخت مورد توجه قرار نمی‌گیرد و برخوردهای نرم نیز مورد اهتمام است. برخورد تمدنی در واقع مواجهه و مقابله با باورهای سازمان‌یافته طرف مقابل است.
این نکته را نیز باید در نظر گرفت که صهیونیست‌ها، اسرائیل را نه به عنوان یک دولت که به عنوان سرزمین تمدنی یهود ترسیم می‌کنند و تمامی‌ظرفیت‌های یهودیت را در مقیاس تمدن خوانش می‌کنند. آن‌ها از این طریق می‌خواهند نشان دهند که اساسا یهودیت نه فقط در برابر اسلام بلکه حتی در برابر تمدن سکولار غرب هم، یک سامانه متفاوتی از زندگی را تعریف و ترسیم می‌کند.
*همانطور که می‌دانید در مراکز مطالعات غربی و صهیونیستی، پژوهشگران مطالعات عمیقی را بر روی تمدن اسلامی‌انجام می‌دهند. علت این رویکرد رژیم صهیونیستی و غرب در تدقیق در تمدن اسلامی‌چیست؟
بله این مسأله در عرصه واقع وجود دارد. به عنوان نمونه، ما در جریان کنفرانسی در کشور برزیل با یکی از افرادی که به نمایندگی از دانشگاه «حیفا» در اراضی اشغالی در کنفرانس حضور داشت، مواجه شدیم. این شخص پروژه خود در کنفرانس مذکور را به عنوان پروژه «سلفت و تمدن» معرفی کرد و دنبال پاسخ این سؤال بود که آیا از تفکر سلفیت، تمدن حاصل می‌شود یا نه.
این فرد بر این اعتقاد بود که از تفکر سلفی در عربستان، تمدنی حاصل نخواهد شد. این مسأله نشان می‌دهد که اساتید و پژوهشگران در دانشگاه «حیفا» تأکید زیادی روی بحث و بررسی تمدن‌های مختلف دارند و این مسأله قابل توجهی است. این مسأله نشان از آن دارد که در دانشگاه‌های تل‌آویو و حیفا در اراضی اشغالی، بررسی تمدن اسلامی‌و فرقه‌های مختلف به طور گسترده انجام می‌شود.
از همین‌روی، صهیونیست‌ها تأکید بسیار ویژه‌ای روی بررسی تمدن‌ها به ویژه تمدن اسلامی‌دارند و ارزش زیادی برای آن قائل هستند. به همین صورت، این مسأله در دانشگاه‌های کشورهای غربی نیز وجود دارد. در کشورهای غربی نیز به این نتیجه رسیده‌اند که نباید اسلام بما هو اسلام مورد بررسی قرار گیرد بلکه باید ریشه و تمدن آن مورد بررسی قرار گیرد؛ یعنی آن تمدنی که اسلام در آن تجلی پیدا کرده است.
*آیا علاوه بر مراکز مطالعاتی رژیم صهیونیستی، در کشورهایی نظیر ایالات متحده آمریکا نیز به مسأله بررسی رویکرد تمدنی در مواجهه با اسلام و جمهوری اسلامی‌اهتمام ورزیده می‌شود؟
در حال حاضر برخی از دپارتمان‌های اسلام‌شناسی در ایالت‌های مختلف آمریکا اساسا «اسلام‌شناسی» را مورد بررسی قرار نمی‌دهند و رویکرد خود را به سمت بررسی «تمدن اسلامی» تغییر داده‌اند.
این یک بحث بنیادین است؛ بدین معنا که اگر بخواهیم دینی را شناسایی کنیم آیا باید دین را بما هو دین مطالعه کنیم و یا آن را در قالب فرهنگ و تمدنی که در آن شکل گرفته است، مورد مطالعه قرار دهیم؟ طبیعتا پاسخ آمریکایی‌ها و صهیونیست‌ها به این مسأله گزینه دوم است؛ یعنی بررسی دین در قالب فرهنگ و تمدن آن.
به این نکته نیز باید توجه ویژه داشت که در حال حاضر غرب حیات تمدنی خود را در مواجهه با تمدن اسلامی‌می‌بیند و معتقد است که هر اندازه تمدن اسلامی‌را بشناسد، بهتر می‌تواند با آن مقابله کند. درست به همین دلیل است که صهیونیست‌ها، آمریکایی‌ها و غربی‌ها بر رویکرد تمدنی در برخورد با اسلام و جمهوری اسلامی‌تأکید دارند. آن‌ها به دنبال رقابت تمدنی با اسلام هستند.
*ارزیابی شما از «رویکرد تمدنی» جمهوری اسلامی‌ایران در مواجهه و مقابله با تمدن یهودیت، غرب و … چیست؟
واقعیت این است که ما کتابی را در دست چاپ داریم که عنوان آن «عیار تمدنی جمهوری اسلامی» است. این کتاب حاصل یک کار تیمی ۹ نفره است و در آن یک ارزیابی منصفانه از «رویکرد تمدنی» جمهوری اسلامی‌ایران ارائه شده است.ان‌شاء الله ماه آینده این کتاب چاپ خواهد شد.
درخصوص رویکرد جمهوری اسلامی‌نیز باید گفت که این رویکرد قطعا محاسنی داشته است در مواجهه با تمدن یهودیت و غرب و … و البته نباید از این مسأله غافل شد که رویکرد جمهوری اسلامی، ضعف‌هایی را نیز با خود به همراه داشته است. من شخصا بر این باور هستم که درحال حاضر نمی‌توانیم نمره دقیق رویکرد تمدنی جمهوری اسلامی‌ایران را مشخص کنیم. ما همچنان در وسط معرکه و کارزار هستیم و باید بیشتر منتظر بمانیم تا ابعاد این چشم‌انداز تمدنی بیشتر مشخص شود.